هیستروسکوپی رحم و کاربرد های آن

هیستروسکوپی در واقع یک عمل جراحی است که به منظور بررسی محیط داخل رحم انجام می شود. این یک عمل جراحی به وسیله یک میله که در انتهای آن یک دوربین متصل است، انجام می‌شود. وسیله وارد رحم شده و با این روش می توان شرایط غیر طبیعی رحم را تشخیص داد. از جمله موارد غیر طبیعی رحم، می توان به چسبندگی دیواره های رحم به هم، پولیپ، ناهنجاری های مادرزادی رحم، میوم های زیر مخاطی یا داخل رحمی و وجود دیواره داخل رحمی اشاره کرد.

بسیاری از متخصصان برای بررسی پوشش داخلی رحم و آسیب های درون رحمی و … که منجر به خونریزی شدید در طول دوران قاعدگی یا بی نظمی در این دوران از روش هیستروسکوپی استفاده می کنند. برای افرادی که مشکل بارداری دارند نیز می توان با استفاده از این روش حفره های رحم را بررسی کرد. نکته مهم این است که برای انجام این روش باید به بهترین متخصص زنان و زایمان در قم مراجعه شود.

چرا جراحی هیسترسکوپی انجام می‌شود؟

جراحی هیستروسکوپی یک نوع جراحی آندوسکوپی است که با قرار دادن یک لوله نازک و به همراه دوربین به نام هیستروسکوپ از طریق واژن و دهانه رحم به داخل رحم انجام می شود. این به پزشک اجازه می دهد تا داخل رحم را ببیند و هر گونه ناهنجاری را بررسی کند. جراحی هیستروسکوپی برای تشخیص و درمان بیماری هایی مانند فیبروم، پولیپ، هیپرپلازی اندومتر، چسبندگی و سپتوم رحم استفاده می شود.

همچنین می‌توان از آن برای برداشتن نمونه‌های بافت برای بیوپسی، برداشتن دستگاه‌های داخل رحمی (IUD) و انجام فرسایش آندومتر برای درمان خونریزی شدید قاعدگی استفاده کرد. در برخی موارد می توان از جراحی هیستروسکوپی برای درمان ناباروری با اصلاح ناهنجاری های ساختاری رحم استفاده کرد. جراحی هیستروسکوپی به طور کلی بی خطر است و می تواند در یک محیط به طور سرپایی انجام شود. این روشی موثر برای تشخیص و درمان شرایط مختلف رحم بدون نیاز به جراحی تهاجمی است.

موارد استفاده از هیستروسکوپی

• باز کردن لوله های رحم
• برداشتن خراش های درون رحمی و چسبندگی ها
• برداشتن بافت پوشش های آندومتری
• برداشتن دستگاه جلوگیری از بارداری درون رحمی
• برداشتن پلیپ های رحم یا آندومتریوز
• برداشتن بافت لیفی رحم
• سقط مکرر جنین
• درمان ناباروری
• خارج کردن آندومتر که موجب آسیب به پوشش رحم شده است. آندومتر برای درمان خونریزی های شدید یا بین نظمی در دوره پریودی استفاده می شود.

جراحی هیستروسکوپی چگونه انجام می‌شود؟

این جراحی از طریق ورودی واژن انجام می شود. در ابتدا پزشک با استفاده از یکی از ابزار ها که اسپکلوم نام دارد دهانه واژن را باز نگه می دارد تا به رحم دسترسی پیدا کند. این ابزار همچنین در بسیاری از معاینات داخل واژن و رحم نیز استفاده می شود.

پس از این مرحله و باز ماندن ورودی واژن پزشک هیسترسکوپ را از واژن با گذشتن از دهانه رحم وارد ناحیه رحم می کند.

این دستگاه با وارد کردن گاز کربن دی اکسید به داخل رحم سبب می شود رحم باز تر شده و امکان مشاهده بیشتر باشد.

در ورودی این دستگاه یک نور و دوربین قرار دارد که باعث وضوح  تصویر می شود و پزشک راحت تر رحم و لوله های فالوپ را می تواند مشاهده و معاینه کند تا تشخیص را انجام دهد. این کار هرگونه مشکل داخل رحم را برای پزشک آشکار می نماید.

در صورتی که علاوه بر تشخیص پزشک بخواهد درمان هم انجام دهد ابزار جراحی نیز با همین هیسترسکوپ وارد رحم می شود.

این روش درد نداشته و فقط ممکن است فرد هنگام انجام آن با احساس نا خوشایند روبرو باشد. در صورتی که عمق انجام این روش زیاد باشد فرد نیاز به بی حسی یا بیهوشی دارد و پزشک یکی از این ها را انتخاب می کند. البته ناحیه مورد نظر هم تاثیر دارد. در طول این روش، پزشک ممکن است نمونه‌های بافتی را برای بیوپسی یا برداشتن پولیپ یا فیبروم بگیرد. در صورت انجام بیوپسی، نتایج ظرف چند روز در دسترس خواهد بود.

در روش هیسترسکوپی بر خلاف دیگر روش های جراحی کوچکترین شکافی در ناحیه شکم یا واژن زده نمی شود و کاملا بدون درد و خونریزی انجام خواهد شد. به همین دلیل است که این جراحی نیاز به گذراندن دوران نقاهت ندارد و از لحاظ زیبایی این ناحیه را تحت تاثیر قرار نمی دهد. زیرا هرگونه برش در این ناحیه می تواند سبب از بین رفتن زیبایی واژن شود. این روش به دلیل نداشتن برش و درد نیاز به گذراندن دوره نقاهت ندارد و بیمار می تواند به سرعت به فعالیت های خود بازگردد و فقط کافیست چند روز تا نهایتا یک هفته استراحت کند.

در صورتی که پزشک برای معاینه یا تشخیص یا از بین بردن پولیپ های کوچک از روش هیسترسکوپی استفاده کند این کار در مطب یا کلینیک پزشک انجام خواهد شد و فقط نیاز به بی حسی موضعی می باشد ولی اگر این روش برای نمونه برداری یا با ابزار جراحی انجام شود لازم است در بیمارستان و تحت بیهوشی انجام شود.

این روش معمولاً ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می کشد و بیشتر زنان می توانند همان روز به خانه بروند. پس از انجام عمل، استراحت و پرهیز از فعالیت های سنگین برای چند روز مهم است. برخی از زنان ممکن است تا چند روز پس از عمل لکه بینی یا گرفتگی خفیف را تجربه کنند. به طور کلی هیستروسکوپی روشی مطمئن و موثر برای تشخیص و درمان مسائل مربوط به رحم است.

انواع هیستروسکوپی

هیسترسکوپی به دو شکل تشخیصی و جراحی انجام می شود که در ادامه کار برد هر نوع را بیان خواهیم کرد:

هیستروسکوپی تشخیصی

این نوع از هیسترسکوپی به منظور بررسی دلایل سقط های مکرر در زنان، بررسی وجود شرایط خاص در رحم مانند وجود پولیپ، فیبروم که از انواع تومور های غیر سرطانی رحم می باشند، بررسی دلایل ممکن برای مشکل نازایی و عدم باروری، بررسی درد های مربوط به لگن و …

هیسترسکوپی جراحی

این نوع از هیسترسکوپی به منظور از بین بردن چسبندگی می شود که سبب آن می تواند جراحی یا عفونت باشد که معمولا افراد مبتلا دچار مشکل در قاعدگی و یا نا باروری می شوند. همچنین افرادی که خواستار استفاده از دستگاه IUD می باشند پزشک محل قرار گیری دستگاه را با هیسترسکوپ مشخص می نماید. از لحاظ درمانی نیز این عمل می تواند برای برداشتن فیبروم و پولیپ استفاده شود. در صورتی که پزشک شما مشکوک به ابتلا به سرطان رحم باشد با این عمل نمونه برداری رحم انجام خواهد داد.

مزایای هیستروسکوپی چیست؟

مزایای هیستروسکوپی بسیار زیاد است. این یک روش ایمن و موثر برای تشخیص و درمان بیماری های رحمی بدون نیاز به جراحی بسیار تهاجمی است. همچنین نسبت به لاپاراسکوپی سنتی کمتر تهاجمی است، به این معنی که به زمان بهبودی کوتاه‌تر و خطرات کمتری نیاز دارد.

علاوه بر این، هیستروسکوپی می تواند برای تشخیص بیماری هایی مانند آندومتریوز، فیبروم ها و پولیپ ها که ممکن است در سونوگرافی یا سایر آزمایش های تصویربرداری قابل مشاهده نباشند، استفاده شود. همچنین می توان از آن برای درمان بیماری هایی مانند خونریزی شدید قاعدگی، ناباروری و سقط های مکرر استفاده کرد. هیستروسکوپی ابزاری قدرتمند است که می تواند به تشخیص و درمان انواع بیماری ها کمک کند و آن را به ابزاری ارزشمند برای سلامت زنان تبدیل کند.

مراقبت های قبل از عمل هیستروسکوپی

از رانندگی کردن و انجام کارهای سنگین تا دو روز بعد از عمل خودداری کنید.

داروهای تجویز شده توسط پزشک را به موقع استفاده کنید.

تا یک هفته بعد از عمل از داشتن رابطه جنسی پرهیز کنید.

تا ۲۴ ساعت بعد از عمل یک همراه در کنارتان داشته باشید.

انجام دادن آزمایش خون قبل از عمل

در صورت وجود عفونت درمان آن

مصرف قرص پیشگیری LD از روز ۵ قاعدگی

مصرف نکردن غذا و مایعات از شب قبل از عمل

خالی بودن مثانه قبل از عمل

قطع مصرف داروها و در جریان گذاشتن پزشک خود از مصرف دارو

۲۴ ساعت قبل از عمل از مصرف کرم یا پمادهای واژینال خودداری کنید.

تراشیدن موهای زائد و تمیز کردن ناحیه زیر شکم و ناحیه تناسلی قبل از عمل

بهترین زمان انجام دادن هیستروسکوپی بعد از پاکسازی یا یک هفته بعد از آن است.

عوارض هیستروسکوپی

از عوارض هیستروسکوپی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد شانه ها
• احساس ضعف بدنی و در برخی موارد غش
• عفونت یا سوراخ شدن رحم
• عوارض مربوط به بیهوشی مانند تهوع، درد گلو، خشکی و …
• خونریزی یا لکه بینی از واژن به مدت یک تا چند روز
• عفونت یا سوراخ شدن رحم